-
1 теше
1. прил.же́нского по́ла; -са́мка; явля́ющаяся са́мкойтеше бозау — телёнок-са́мка
2. сущ.теше бәрән — ягни́ца, я́рка, я́рочка
са́мкаарысланның иркәге дә арыслан, тешесе дә арыслан — (посл.) у львов саме́ц - лев, а са́мка - льви́ца
-
2 теше төшү
= теш төшү -
3 теше үтү
= теш үтү -
4 тешең төшү
= теш төшү -
5 теше
самка -
6 теше
сущ. самка -
7 теше чыгу
1) прям.; перен. станови́ться/стать зуба́стым2) съесть зуб (в каком-л. деле); соба́ку съестьсәүдә эшендә теше чыккан — в торго́вом де́ле он соба́ку съел; в торго́вле он зна́ет все ходы́ и вы́ходы
-
8 теше-тырнагы белән
-
9 тешең-тырнагың белән
-
10 акыл теше
зуб му́дрости -
11 көпчәк теше
спи́цы -
12 чана теше
= чана тырнагы копы́л -
13 теш-тырнак белән
= теше-тырнагы белән; тешем-тырнагым белән; тешең-тырнагың белән все́ми си́лами; не жале́я живота́ (букв. зуба́ми и когтя́ми)теш-тырнак белән каршы тору — быть категори́чески про́тив, сопротивля́ться все́ми си́лами
теш-тырнак белән ябышу — вцепи́ться рука́ми и нога́ми (букв. зуба́ми и когтя́ми)
-
14 теш үтү
= теше үтү1) прям.; перен. быть по зуба́мбу мәсьәләгә минем тешем үтми — э́та зада́ча мне не по зуба́м
2) не пронима́ть, не достава́ть (в знач. не быть доста́точно си́льным)синең аңа тешең үтми — ты его́ не проймёшь (не доста́нешь)
-
15 teşe
-
16 теш
сущ.1) зуб, зу́бы, зу́бчик ( малышей) || зубно́йтеш чистарту — чи́стить зу́бы
теш кую — вста́вить зу́бы
еланның, үзе үлсә дә, теше үлми, ди — (посл.) е́сли да́же змея́ умрёт, зу́бы её оста́нутся
тешең барда таш чәйнә — (посл.) пока́ мо́жешь - рабо́тай (букв. пока́ есть зу́бы - грызи́ ка́мни)
теш врачы — зубно́й врач
теш нервы — зубно́й нерв
теш пастасы — зубна́я па́ста
2) до́лька, до́льки (лука, чеснока)3) зубе́ц, зубцы́; зу́бья, зу́бчик, зу́бчикипычкы теше — зубе́ц пилы́
тарак теше — зубе́ц гребёнки
4) копы́л ( саней)5) пласти́нка6) перен.; редко зуб (способность дать отпор; мстительное намерение)аның сиңа теше бар — он име́ет зуб на тебя́
эшең дә булсын, тешең дә булсын — (посл.) (букв. пусть у тебя́ и дела́ иду́т, и зуб бу́дет)
•- теш бакасы
- теш казнасы
- теш камаштыру
- теш камашу
- теш карасы
- теш куышы
- теш оясы
- теш чистарткыч••теш арасы (аралаш, арасыннан) — сквозь зу́бы (о словах, высказанных негромко, но злобно или неохотно)
теш арасына кыстыру — пое́сть ( немножко)
теш арасына кыстырырлык (кыстырырга) — на еду́-питьё ( о запасах), на пита́ние
теш белән әргән уйнау — дрожа́ть (всем телом, от холода, испуга, волнения), см.; тж. теш шакылдату
теш күрсәтү — огрыза́ться, пока́зывать зу́бы (в знач. показа́ть свои́ агресси́вные наме́рения, гото́вность к отпо́ру)
теш уңае — удо́бный предло́г, по́вод
теш шакылдау — стуча́ть ( о зубах)
теш шыгырдату (шытырдату) — скрипе́ть, щёлкать зуба́ми, скрежета́ть (от досады, злости)
теш шыгырдау — см. теш кыҗрау
теш ыржайту — оскла́биться, ухмыля́ться; ска́лить зу́бы; см. тж. теш агарту
теш ястыгы — пи́ща, еда́
теше сирәк — не уме́ет держа́ть язы́к за зуба́ми (букв. зу́бы ре́дки)
теше тешкә тими — зуб (на) зуб не попада́ет (от холода, волнения и т. п.)
- теш кайраутешне (тешемне, тешеңне, тешен) кысу — сти́снуть, сжима́ть зу́бы от пережива́ний (от гнева, злобы, усилия)
- теш кыҗрау
- теш кысып
- теш сугу
- теш кагу
- теш суыру
- теш төбенә төшү
- теш төшү
- тешем төшү
- тешең төшү
- теше төшү
- тешләре төшү
- теш үтү
- теше үтү
- теш шакылдату
- теше чыгу
- тешен чүпләү
- тешен санау
- тешен кою
- тешкә тию -
17 теш-тырнак
сущ.; собир.1) зу́бы и ко́гти2) перен. о спосо́бности боро́ться, би́ться, ока́зывать сопротивле́ниетеш-тырнак бездә дә бар — и мы мо́жем дава́ть сда́чи (букв. зу́бы и ко́гти и у нас есть)
••- теше-тырнагы белән
- тешем-тырнагым белән
- тешең-тырнагың белән -
18 теш төшү
= тешем төшү; тешең төшү; теше төшү; тешләре төшү выпада́ть ( о зубах) -
19 акыл
сущ.1)а) ум, ра́зум; интелле́кт || у́мственный (труд), интеллектуа́льныйакыл яшьтә түгел - башта — (посл.) ум не в во́зрасте, а в голове́
акыл зәгыйфьлеге — у́мственная сла́бость
б) ум, рассу́док, рассуди́тельность || у́мственный, рассу́дочный ( анализ)в) благоразу́мие, рассуди́тельность; созна́ние, созна́тельностьакылың кайда иде соң синең? — где́ же была́ твоя́ рассуди́тельность (благоразу́мие)?
г) ум, разу́мность, (как сле́дствие о́пыта) ум-ра́зум, му́дрость; умудрённостьпрактик акыл — практи́ческий ум (му́дрость, умудрённость)
мәкальдә чагылган тирән акыл — глубо́кая му́дрость, отражённая в посло́вице
2) разг.а) мысль, иде́якаян килде әле сиңа бу акыл ? — отку́да у тебя́ э́та мысль?
б) сове́т, наставле́ниеаның акылы белән йөрсәң... — бу́дешь его́ слу́шаться... (ещё и не то бу́дет)
ата-ана акылын тоту — приде́рживаться (слу́шаться) роди́тельского наставле́ния
3) в знач. нареч. акылга у́мственно, интеллектуа́льно, в у́мственном (интеллектуа́льном) отноше́нии (созреть, подняться); по уму́ (уму́-ра́зуму), умо́м ( быть выше или ниже кого)акылга бер чамарак алар — у́мственно они́ почти́ одина́ковы
акылга үсү — вы́расти (созре́ть) у́мственно
4) в функ. сказ. акылында вменя́емый спец. (преступник, подсудимый)•- акыл теше
- акылы сау
- акылга сау••акыл алдан йөрү — быть сообрази́тельным (сметли́вым, предусмотри́тельным, дальнови́дным, дога́дливым), быть спосо́бным предви́деть (предусмотре́ть)
акыл арттан йөри — ≈≈ за́дним умо́м кре́пок
акыл башка килү — см. акылга килү 1)-3)
акыл баштан китү — см. акыл китү 1), 2)
акыл белән эш итүчән — рассуди́тельный; толко́вый
акыл бизмәненә салу (салып үлчәп карау) — в голове́ (уме́) взве́шивать (взве́сить, прики́дывать/прики́нуть); см. тж. акыл белән уйлап карау
акыл булсын — пусть (э́то) бу́дет (послу́жит) уро́ком; э́то кому́ нау́ка (на бу́дущее); что́бы (впредь) непова́дно бы́ло ( кому)
акыл җиңеләю — см. акылга җиңеләю
акыл җитү — сообрази́ть ( что), догада́ться ( о чём), доду́маться ( до чего), умудри́ться, ухитри́ться
акыл ирешми — см. акыл җитми
акыл кергән — умо́м (у́мственно) вы́рос; умудрён ( жизненным опытом); в (при) своём (здра́вом) уме́; со свои́м умо́м
акыл кертү — см. акылга утырту 1)
акыл кушканча — по веле́нию ума́ (делать что, поступать как), по веле́нию (тре́бованию) рассу́дка
акыл өләшкәндә йоклап калган (йоклап биләмдә, урманда, мич башында калган) — см. акылсыз 1) а); акылга сай 1)>
акыл өләшү — см. акыл өйрәтү 2)
акыл сата башлау — ирон. зау́мничать, зау́мничаться
акыл сыеклану — прост.; см. акылга җиңеләю
акыл сыйдырмау — см. акылга сыймау
акыл утырту — см. акыл керү
акыл утыру — см. акыл керү
акылга зәгыйфь — см. акылга җиңел 1)
акылга муафыйк — см. акылга ятышлы 1)
акылга (акылы) үсмәгән — умо́м не вы́шел
акылга туймаган — см. акылсыз 1) а), 2)
акылга утыру — см. акыл керү
акылга яту — каза́ться (показа́ться, представля́ться) разу́мным (благоразу́мным, рациона́льным, логи́чным)
акылга өйрәтү — см. акыл өйрәтү
акылдан шашкан — см. акылдан язган
акылдан шашу — см. акылдан язу
акылдан ычкыну — прост.; см. акылдан язу
акылны алу — см. акылдан яздыру
акылны башка җыю — см. акылны җыю
акылны эчү — прост. ра́зум (ум) пропива́ть (пропи́ть)
акылны югалту — см. акылдан язу 3)
акылы бармакка урарлык (чорнарлык) та юк — ума́ ни на грош у него́
акылы кыска — ум ко́роток ( у кого)
акылы (акылга) сау — в себе́, в здра́вом уме́, в по́лном (здра́вом) рассу́дке
акылы эшли — голова́ ( чья) рабо́тает (ва́рит, сообража́ет)
акылың алтын икән — ирон.; шутл. ишь како́й, у́мный (у́мник, у́мница) (вы́искался, нашёлся), губа́ не ду́ра; ишь чего́ захоте́л (... куда́ махну́л)
акылы үзе белән — семь пя́тниц на неде́ле
- акыл алу- акыл белән уйлап карау
- акыл бирү
- акыл җитмәслек
- акыл җитми
- акыл иясе
- акыл йөртеп карау
- акыл йөртү
- акыл керү
- акыл сату
- акыл китү
- акыл өйрәтү
- акылга өйрәтү
- акыл сайлыгы
- акылга җиңел
- акыллы җиңел
- акылга җиңеллелек
- акылга җиңеләю
- акылга килү
- акылга сай
- акылы сай
- акылга сайлык
- акылга сыймау
- акылга таман
- акылы таман
- акылга таманча
- акылы таманча
- акылга утырту
- акылга ятышлы
- акылдан язган
- акылдан яздыру
- акылдан язу
- акылдан язып
- акылдан язар дәрәҗәдә
- акылны җыю
- акылы башында
- акылында
- акылы камил
- акылы төштән соң
- акылы үзе белән
- акылы үзендә
- үз акылы үзендә -
20 игәлү
1) страд. от игәү IIпычкы теше яхшы игәлгән — зу́бья пилы́ хорошо́ нато́чены
2) возвр.; диал.; перен. беспоко́иться, трево́житься, пережива́ть; му́читься, изму́читьсякаршылыклы уйлардан игәлү — му́читься от противоречи́вых мы́слей
- 1
- 2
См. также в других словарях:
Теше, Роберт — Роберт Теше Общая информация … Википедия
Теше — Вальтер (Tesche) немецкий писатель (1795 1848); его романы и рассказы: Bilder aus Schlesien (1846), Erzählungen aus dem Bergischen (1847), Walowna (1848), Die Majorats Urkunde (1848), Eine RentenSpeculation (1850), Schilderungen aus Holland… … Энциклопедический словарь Ф.А. Брокгауза и И.А. Ефрона
теше — с. Ана, инәк; киресе: иркәк (хайваннар тур.) … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ТЕШЕНА БОЛЕЗНЬ — тешена болезнь, то же, что энзоотический энцефаломиелит свиней … Ветеринарный энциклопедический словарь
Гамбург (футбольный клуб) — У этого термина существуют и другие значения, см. Гамбург. Гамбург … Википедия
акыл — 1. Кешенең уйлау, фикер йөртү сәләте, аңлылык дәрәҗәсе акыл яшьтә түгел – башта 2. Иҗтимагый аң, иҗтимагый фикер 3. Киңәш яшьләргә акыл бирү 4. Уй, фикер кем башына килгән бу акыл? 5. Акыллылык акыл түгел бу эшең 6. Алдын артын уйлау, уйлап эш… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ТЕША — река в европейской части Российской Федерации, правый приток Оки. 311 км, площадь бассейна 7,8 тыс. км². Средний расход воды в верхнем течении ок. 4 м³/с. Сплавная. В низовьях местное судоходство. На Теше города Шатки, Лукоянов, Арзамас … Большой Энциклопедический словарь
Лукоянов — у. г. Нижегородской губ., при маловодных речках Хвощевке и Теше. В XVIII ст. был экономическим селом, а в. 1779 г. сделан у. г. Нижегородского наместничества. В 1817 г., после пожара, уездное управление было переведено в с. Мадаево и уезд был… … Энциклопедический словарь Ф.А. Брокгауза и И.А. Ефрона
Муром (г.) — уездн. г. Владимирской губ., на высоком левом берегу реки Оки, при Муромской жел. дороге. К 1 янв. 1896 г. жит. было 15679 (8292 мжч. и 7387 жнщ.). Дворян 232, духовного сословия 279, почетных граждан и купцов 2134, мещан 9376, крестьян 3235,… … Энциклопедический словарь Ф.А. Брокгауза и И.А. Ефрона
Нижегородская губерния* — по исчислению Стрельбицкого занимает 47037 кв. верст или 4691323 десятины, а по земским исследованиям (1877 90 гг.) оказалось 4604462 десятины. Граничит на западе с губернией Владимирской, на севере с губерниями Костромской и Вятской, на востоке… … Энциклопедический словарь Ф.А. Брокгауза и И.А. Ефрона
Муром (г.) — уездн. г. Владимирской губ., на высоком левом берегу реки Оки, при Муромской жел. дороге. К 1 янв. 1896 г. жит. было 15679 (8292 мжч. и 7387 жнщ.). Дворян 232, духовного сословия 279, почетных граждан и купцов 2134, мещан 9376, крестьян 3235,… … Энциклопедический словарь Ф.А. Брокгауза и И.А. Ефрона